Aleksander Hrynkiewicz
Fot. Narcyz Witczak-Witaczyński

Aleksander Hrynkiewicz

żołnierz Legionów Polskich, oficer Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej, ostatni adiutant marszałka Józefa Piłsudskiego, uczestnik kampanii wrześniowej, żołnierz Armii Krajowej, pseud. „Przegonia”, „Marek”, „Wioślarz”, „Wizytator”

Urodził się 14 stycznia 1896 roku w Warszawie. Był najstarszym z sześciorga dzieci Władysława i Julii z domu Chmielewskiej. Ukończył Gimnazjum Mariana Rychłowskiego, a potem uczył się w Wyższej Szkole Ogrodniczej przy Towarzystwie Kursów Naukowych w Warszawie. Należał do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” i Związku Strzeleckiego. Od 1915 roku pełnił obowiązki komendanta sekcji Polskiej Organizacji Wojskowej na Mokotowie. Dwa lata później służył w 1 Pułku Ułanów Legionów Polskich. Po kryzysie przysięgowym został internowany w Szczypiornie, skąd udało mu się zbiec. Od grudnia 1918 roku był żołnierzem odrodzonego Wojska Polskiego i brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 1 Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego. Ukończył Centralną Szkołę Kawalerii w Grudziądzu i odbył kursy dla kadry oficerskiej. W 1928 roku został awansowany do stopnia rotmistrza. Karierę wojskową kontynuował w 1 Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego, gdzie m.in. dowodził 3 szwadronem, pełnił obowiązki oficera mobilizacyjnego, a potem przejął szwadron zapasowy. Od stycznia do maja 1935 służył jako adiutant Józefa Piłsudskiego, a w czerwcu uzyskał awans do stopnia majora. W kolejnych latach zajmował stanowisko kierownika Samodzielnego Referatu Personalnego Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych. Był odznaczony Krzyżem Walecznych (trzykrotnie), Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Srebrnym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Niepodległości. Podczas kampanii polskiej 1939 roku pełnił obowiązki zastępcy dowódcy 1 Pułku Szwoleżerów Mazowieckiej Brygady Kawalerii. Potem działał w konspiracji w ramach Związku Walki Zbrojnej. Od 1942 roku sprawował funkcję komendanta Obwodu Mokotów Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej i na tym stanowisku, już jako podpułkownik, brał udział w powstaniu warszawskim. W latach 1945–1961 mieszkał na Dolnym Śląsku, najpierw w Chwalęcinie, gdzie został kierownikiem miejscowego gospodarstwa rolnego, a następnie w pobliskim Wilkowie Wielkim. Potem wrócił do Warszawy, skąd wyemigrował do Kanady. Osiadł na stałe w Montrealu. Tam zmarł 15 czerwca 1981 roku i tam został pochowany. Rodzina wystawiła mu symboliczny nagrobek na warszawskich Powązkach. Aleksander Hrynkiewicz pozostawił po sobie Dziennik adiutanta marszałka Józefa Piłsudskiego, który został opublikowany na łamach paryskich „Zeszytów Historycznych” w 1988 roku.